Ελούντα και Σπιναλόγκα 

Δεν θα σου πω ψέματα, η Σπιναλόγκα αποτελεί ένα ξηρονήσι κι αν πας εκεί, όπως εμείς, σε μια καυτή ημέρα του Αυγούστου, θα πρέπει να φροντίσεις να έχεις άφθονο νερό! Τίποτα όμως δε συγκρίνεται με το δέος που προκαλεί το να δεις από κοντά το σημείο που τόσες ψυχές υπέφεραν, πέθαναν, “εξορίστηκαν”, να δεις τα αναπαλαιωμένα σπιτάκια και να νιώσεις αυτό το τόσο πρόσφατο κομμάτι της ιστορίας του νησιού. Είναι απίστευτο αν σκεφτείς πόσοι άνθρωποι έζησαν στριμωγμένοι σ΄ αυτό το ξερό σημείο, τόσο κοντά στον πολιτισμό (απέναντι απ’ την Ελούντα) αλλά ταυτόχρονα και τόσο μακριά!

Απέχει μόλις 30 λεπτά με καραβάκι απ’ την Ελούντα και το νησί διαθέτει μία έντονη ιστορία. Λόγω της στρατηγικής του θέσης, είχε οχυρωθεί και είχε διαδραματίσει πολλούς ρόλους ανά τους αιώνες.

Το φρούριο του χρονολογείται απ’ το 1579 κατά τη διάρκεια της Ενετοκρατίας, και βρίσκεται επάνω στα ερείπια μιας αρχαίας ακρόπολης. Οι Ενετοί κατάφεραν να διατηρήσουν τον έλεγχο για σχεδόν μισό αιώνα μετά την πτώση της Κρήτης στα χέρια των Οθωμανών. Όπως είπαμε και πριν, τον 20ο αιώνα εδώ μεταφέρονταν ασθενείς με λέπρα (νόσος του Χάνσεν) απ’ όλη την Ελλάδα και κρατούνταν σε απομόνωση.

Αξίζει να το επισκεφτείς γιατί εκτός απ’ την ιστορία του θα σου προσφέρει και μία ευκαιρία να θαυμάσεις το πεντακάθαρο γαλάζιο που το περιβάλλει!

Η Ελούντα που αποτελεί σημείο εκκίνησης για το ταξίδι σου στην Σπιναλόγκα, είναι ένας μικρός οικισμός της ανατολικής Κρήτης και είναι γνωστή για τις εκπληκτικές βραχώδεις ακτές, τις προστατευμένες παραλίες της αλλά και τα σπα της περιοχής.

Είναι ένα εξαιρετικό μέρος για όσους αναζητούν μια πιο ήρεμη απόδραση και αξίζει να πίεις το καφεδάκι σου εκεί όσο περιμένεις να φύγει το βαρκάκι για Σπιναλόγκα.

Οδικό Ταξίδι στο Οροπέδιο του Λασιθίου

Ένα δημοφιλές ταξίδι στην Ανατολική Κρήτη είναι ένα ημερήσιο roadtrip στο υπέροχο οροπέδιο του Λασιθίου, όπου θα βρεις ξεχασμένα κρητικά χωριά, μια εκπληκτική σπηλιά, τα διάσημα κάτασπρα πανιά των τοπικών ανεμόμυλων και το εξαίσιο πανόραμα της περιοχής. Το ήσυχο οροπέδιο του Λασιθίου, περιτριγυρισμένο απ’ τα επιβλητικά κρητικά ύψη, βρίσκεται πάνω από 850 μέτρα πάνω απ’ το επίπεδο της θάλασσας.

Σ’ όλη την ορεινή περιοχή, υπάρχουν παραδοσιακά χωριά (περίπου 18), μερικά απ’ αυτά με μικρό πληθυσμό κι άλλα σχεδόν ξεχασμένα στον χρόνο. Οι πεδιάδες που εκτείνονται στους πρόποδες της οροσειράς είναι απ’ τα πιο εύφορα εδάφη της Κρήτης. Πατάτες, μήλα, ακόμη και σταφύλια είναι μερικές απ’ τις καλλιέργειες που θα συναντήσεις στην περιοχή.

Το οροπέδιο μπορεί να θεωρηθεί μία κυκλική διαδρομή, μήκους 23 χιλιομέτρων κι ένας δρόμος συνδέει κάθε ένα απ’ αυτά τα χωριά. Η οδήγηση κατά μήκος αυτού του δρόμου ή ακόμα και η ποδηλασία είναι δημοφιλές ημερήσιο ταξίδι. Δυστυχώς, στην πορεία σου δε θα συναντήσεις πλέον όσους λευκούς ανεμόμυλους θα συναντούσες στο παρελθόν.

Μόνο μερικοί απ’ αυτούς στέκονται, αλλά μπορούν να περιληφθούν σωστά στα πιο χαρακτηριστικά αξιοθέατα του οροπεδίου. Στο παρελθόν, οι λευκοί ανεμόμυλοι ήταν το κλειδί για την άρδευση των χωραφιών και την παροχή νερού σε ζώα και φυτά. Όσο περνούσε ο καιρός, επικράτησαν οι πιο σύγχρονες συσκευές άρδευσης που αντικατέστησαν τους ανεμόμυλους.

Ο πιο σημαντικός λόγος για μια επίσκεψη στον φυσικό αυτό παράδεισο είναι για να εξερευνήσεις το υπέροχο Ψυχρό Σπήλαιο.

Επίσης γνωστό ως Σπήλαιο του Δία, ή Δικταίον Άντρον, βρίσκεται σε κεντρική θέση στο Οροπέδιο του Λασιθίου. Σε ύψος πάνω από 1025 μ., το σπήλαιο εκτείνεται σε περισσότερα από 2200 μ.

Το περίφημο σπήλαιο είναι συνήθως γεμάτο με επισκέπτες κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, οπότε μία καλή ιδέα είναι να το επισκεφθείς πολύ νωρίς το πρωί και στη συνέχεια να οδηγηθείς προς τα άλλα αξιοθέατα του οροπεδίου. Το ιερό αυτό σπήλαιο ταυτίστηκε με το περίφημο Δικταίον Άντρον, το οποίο, σύμφωνα με την αρχαία παράδοση, είναι το σπήλαιο στο οποίο κατέφυγε η Ρέα για να γεννήσει το Δία. Η αίγα Αμάλθεια, που σύμφωνα με άλλον θρύλο ήταν Νύμφη, ανέθρεψε το Δία, ενώ οι Κουρήτες κάλυπταν το κλάμα του βρέφους με τους ήχους των όπλων τους και του άγριου χορού τους. Σύμφωνα με άλλους μύθους τον θεό φρόντιζαν μέλισσες, περιστέρια ή ένας θηλυκός χοίρος. Κατά μια άλλη παράδοση το Δικταίον Άντρον ήταν το μέρος όπου ο Δίας έφερε την Ευρώπη, αφού την απήγαγε απ’ τη Φοινίκη. 

Σχεδόν στο τέλος της διαδρομής, εάν οδηγείς απ’ τον Άγιο Νικόλαο, θα συναντήσεις τους τεράστιους πέτρινους μύλους ακριβώς δίπλα στο χωριό Κερά. Αυτοί οι μύλοι χτίστηκαν κατά τη διάρκεια του 1800 και λειτουργούσαν μέχρι το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Οι τεράστιοι ανεμόμυλοι στέκονται απέναντι από ένα υπέροχο σημείο παρατήρησης απ’ όπου φαίνεται μέχρι και η θάλασσα, και από όπου μπορείς εύκολα να φτάσεις στο εγκαταλελειμμένο και συναρπαστικό φράγμα του Αποσελέμη.

Μάλιστα στον βυθό του φράγματος βρίσκεται το ξεχασμένο πια χωριό Σφεντύλι!

Σητεία και Μονή Τοπλού

Η Σητεία, αποτελεί μία ξεχωριστή παραθαλάσσια πόλη της βορειοανατολικής Κρήτης, μ’ έναν όμορφο παραλιακό δρόμο που προσφέρεται για απογευματινές βόλτες μέχρι να καταλήξεις για καφέ/ποτό ή ένα δροσιστικό παγωτό στις πολλές επιλογές της πόλης.

Μην παραλείψεις να επισκεφτείς το αρχαιολογικό μουσείο της πόλης, με σημαντικά ευρήματα απ’ τον γειτονικό Μινωικό οικισμό και το νεκροταφείο του Πετρά.

Το Μοναστήρι Τοπλού είναι το μοναδικό μοναστήρι που σώζεται στην περιοχή της Σητείας.

Μικρό και συμπαγές, βρίσκεται στην κορυφή ενός οροπεδίου κοντά στο Βάι, μία ώρα απ’ τον Άγιο Νικόλαο. Στεγάζει σημαντικές εικόνες και θεολογικά αντικείμενα, καθώς και ένα οινοποιείο και εγκατάσταση παραγωγής ελαιολάδου. Είναι σχετικά μικρό, παράγει περίπου 60.000 μπουκάλια βιολογικού κρασιού ετησίως, αλλά είναι ανοιχτό στο κοινό τις περισσότερες ημέρες. Οι επισκέψεις περιλαμβάνουν μια περιήγηση στις εγκαταστάσεις και το μουσείο μαζί με μια επίσκεψη στην αίθουσα γευσιγνωσίας, όπου μπορείς να δοκιμάσεις τα κρασιά κι αν σε πείσουν να αγοράσεις απ’ το κατάστημα της μονής.

Άνω και Κάτω Ζάκρος και το Φαράγγι των Νεκρών

Ως πύλη προς πολλά σημαντικά μινωικά μνημεία, η Άνω Ζάκρος είναι ένας μικρός ορεινός οικισμός στην ανατολική πλευρά του Λασιθίου. Κρυμμένο στους λόφους μεταξύ Άνω και Κάτω Ζάκρου βρίσκεται το φαράγγι της Ζάκρου, γνωστό και ως φαράγγι των νεκρών.

Ονομάστηκε έτσι, λόγω της μινωικής πρακτικής να θάβονται οι νεκροί σε σπηλιές κατά μήκος των απότομων πλευρών του φαραγγιού. Μάλιστα, το μονοπάτι του φαραγγιού είναι επίσης το τελικό σημείο μιας σημαντικής πεζοπορικής διαδρομής που εκτείνεται σ’ όλη τη Νότια Ευρώπη, που ξεκινά απ’ την Ανδαλουσία. Στο άκρο του μονοπατιού, στην Κάτω Ζάκρο, θα βρεις το Μινωικό Ανάκτορο της Ζάκρου, ένα εξαιρετικό παράδειγμα μινωικής αρχιτεκτονικής.

Η διαδρομή είναι αρκετά εύκολη και μπορείς να ολοκληρώσεις τη γραφική πεζοπορία 4 χιλιομέτρων σε περίπου 2-3 ώρες μέσω των καλά σηματοδοτημένων μονοπατιών και στο πλάι της κοίτης του ποταμού! Απ’ το πάρκινγκ και τη στάση λεωφορείου που βρίσκεται 4 χιλιόμετρα απ’ την Άνω Ζάκρο, το μονοπάτι πεζοπορίας ξεκινά με μια απότομη κατάβαση 15 λεπτών μέσα στο φαράγγι με τους πανύψηλους βράχους, πριν φτάσει στην κοίτη του ποταμού που οδηγεί στον κόλπο της Κάτω Ζάκρου. Περίπου στο μέσο του φαραγγιού, ένα αρκετά ανηφορικό μονοπάτι οδηγεί στο ύψωμα Μεγάλος Κάστελας στα βόρεια του φαραγγιού, όπου έχει εντοπιστεί μινωική οχύρωση. Από εκεί μπορείς να απολαύσεις την καλύτερη θέα σ’ ολόκληρο το φαράγγι.

Βγαίνοντας απ’ το φαράγγι των Νεκρών, θα βρεθείς στην Κάτω Ζάκρο. Υπάρχουν 3 παραλίες για να απολαύσεις ένα δροσερό μπάνιο.

Η πρώτη είναι η νότια παραλία, ορατή καθώς φτάνεις στην Κάτω Ζάκρο. Είναι η μεγαλύτερη παραλία κι έχει άμμο και βότσαλα και λίγα βράχια σε κάποια σημεία. Η βόρεια παραλία, προσβάσιμη ακολουθώντας το μονοπάτι είναι πιο μικρή με βότσαλα και την επισκέπτονται κυρίως ντόπιοι. Η τρίτη παραλία είναι η μικρότερη αλλά μάλλον η πιο γραφική, καθώς περικλείεται ανάμεσα σε βράχους! Ακολούθησε τις σκάλες και μην ξεχάσεις τη φωτογραφική σου μηχανή!

Αξίζει να δεις τον αρχαιολογικό χώρο της Ζάκρου, μετά το τέλος της διαδρομής σου στο φαράγγι. Ο αρχαιολογικός χώρος περιέχει ένα απ’ το πιο απομονωμένο και μικρό Μινωικό Ανάκτορο στην Κρήτη που χτίστηκε γύρω στο 1900 π.Χ. Καλύπτει 8.000 τετραγωνικά μέτρα (5 φορές μικρότερο απ’ την Κνωσό) με 150 δωμάτια γύρω από μία κεντρική αυλή. Πιστεύεται ότι αυτό το παλάτι ήταν πύλη προς την Ανατολή κατά τη διάρκεια των Μινωικών χρόνων.

Μπάνιο στην παραλία Βάι

Είναι η πιο διάσημη παραλία της ανατολικής Κρήτης, καθώς κύριο χαρακτηριστικό της είναι το μεγάλο φοινικόδασος. Αποτελεί το μεγαλύτερο φοινικόδασος της Ευρώπης με 5.000 περίπου δέντρα. 

Το παραδεισένιο φοινικόδασος είναι φυτρωμένο σ’ ένα μεγάλο σύστημα υγροτόπων εκτάσεως 250 στρεμμάτων με υφάλμυρο νερό που αναβλύζει απ’ τη γη. Στο σημείο συνάντησης με τη θάλασσα, σχηματίζεται μια εξωτική αμμουδερή παραλία με φόντο το προστατευόμενο δάσος.

Σε λίγα σημεία όταν μπαίνεις στη θάλασσα μπορεί να βρεις λείους βράχους, ενώ απέναντι υπάρχουν οι Περιστερόβραχοι, μικρά νησάκια που ομορφαίνουν το τοπίο!

Πεζοπορία στο Φαράγγι στον Καταρράκτη του Ρίχτη

Κατά μήκος του δρόμου απ’ τη Σητεία προς τον Άγιο Νικόλαο, υπάρχει το φαράγγι κι ο καταρράκτης του Ρίχτη, τα οποία σου δίνουν την ευκαιρία για μια υπέροχη ημερήσια πεζοπορία.

Διαθέτει πλούσια χλωρίδα και πανίδα, ενώ το μονοπάτι για το φαράγγι ξεκινά απ’ το χωριό Έξω Μουλιανά και καταλήγει στην απομονωμένη παραλία του Ρίχτη. Αν και υπάρχουν πολλά μονοπάτια για πεζοπορία, το μεγαλύτερο είναι περίπου 5 ώρες. Μπορείς επίσης να ξεκινήσεις απ’ την παραλία και να φτάσεις στον καταρράκτη σε περίπου 2,5 ώρες, εάν δεν θες να κάνεις αρκετά χιλιόμετρα.

Άγιος Νικόλαος

Ο Άγιος Νικόλαος είναι μια παράκτια πόλη και η μεγαλύτερη πόλη στο Λασίθι της Κρήτης. Βρίσκεται βόρεια της Ιεράπετρας και η κατοίκηση χρονολογείται απ’ την Εποχή του Χαλκού. Λόγω του στρατηγικού λιμανιού της, η πόλη έχει μακραίωνη ιστορία, αλλά σήμερα είναι κατά κύριο λόγο τουριστικό κέντρο.

Στα αξιοθέατα της πόλης περιλαμβάνεται ένα μικρό αρχαιολογικό μουσείο, ενώ μπορείς να επωφεληθείς απ’ την επίσκεψή σου εκεί και να μεταβείς στη Σπιναλόγκα. Περπάτησε στην προκυμαία και τον όμορφο παραλιακό δρόμο το βραδάκι, κάτσε στα όμορφα μπαράκια της περιοχής και απόλαυσε ένα δροσερό καλοκαιρινό βράδυ σε μία εξαιρετική κρητική πόλη!