Για τον μέσο Αθηναίο, όπως και για μας, ένα ταξίδι στην Θράκη αποτελεί μία πρόκληση λόγω της απόστασης αλλά και μία ευκαιρία για επαφή με παρθένα φυσικά τοπία, εντυπωσιακές τοπικές παραδόσεις και πανέμορφες πόλεις που ανυπομονούν να σου πουν την ιστορία τους. Έτσι πριν λίγα χρόνια αποφασίσαμε να διανύσουμε όλη την χώρα οδικώς, απ’ την Αθήνα και να κατευθυνθούμε στο ανατολικότερο μέρος της χερσαίας Ελλάδας. Δεν περιμέναμε να εντυπωσιαστούμε τόσο απ’ τις γραφικές πόλεις, τη φιλόξενη διάθεση των κατοίκων και φυσικά την υπέροχη κουζίνα!

Ξάνθη

Η πανέμορφη Ξάνθη είναι ιδιαίτερα γνωστή σε κάθε γωνιά της Ελλάδας για το εντυπωσιακό καρναβάλι της.

Αν παρόλα αυτά της δώσεις μία ευκαιρία, πέρα απ’ την περίοδο των αποκριών, θα δεις ότι έχει να σου προσφέρει πολλά περισσότερα! Η παλιά πόλη της, η συγκλονιστική της κουζίνα, η ρομαντική ατμόσφαιρα που προσφέρει απλόχερα ο ποταμός της και οι φανταστικές εκδρομές στα περίχωρα της είναι μόνο λίγοι απ’ τους λόγους που δεν πρέπει να την προσπεράσεις.

Βόλτα στην Παλιά Πόλη

Τα ιστορικά κέντρα της Ξάνθης και της Κομοτηνής μας γοήτευσαν! Στην Ξάνθη θα συναντήσεις δαιδαλώδη λιθόκτιστα σοκάκια, με σκαλάκια που οδηγούν σε εντυπωσιακές γωνιές, γεμάτα λουλούδια μπαλκόνια και πανέμορφες μικρές καφετέριες ή αρχοντικά με χαγιάτια.

Σύντομα θα καταλάβεις πως η Ξάνθη στο πέρασμα των αιώνων αποτελούσε ένα κόμβο μεταξύ ανατολής και δύσης, με τα κατάλοιπα να είναι εμφανή σε κάθε γωνιά της παλιάς πόλης.

Μην παραλείψεις να περάσεις απ’ την οδό Αντίκα με τα γραφικά μαγαζάκια της αλλά και να εξερευνήσεις το περίφημο Αρχοντικό Κουγιουμτζόγλου, το οποίο διαθέτει στο εσωτερικό του εντυπωσιακή τοιχογραφική διακόσμηση.

Σήμερα φιλοξενεί το Λαογραφικό Μουσείο της πόλης που αξίζει να τσεκάρεις!

Ένα άλλο ιστορικό κτήριο που αξίζει να επισκεφτείς, φέρει το όνομα Χρήστος Παυλίδης. Είναι ένα απ’ τα παλιότερα κτήρια της πόλης, λαϊκού Μακεδονικού χαρακτήρα και χαρακτηριστικό παράδειγμα συμμετρικής παραδοσιακής κατοικίας των μέσων του 19ου αιώνα.

Σήμερα φιλοξενεί την Πινακοθήκη της Ξάνθης και η ονομασία δόθηκε προς τιμή του ζωγράφου της πόλης Χρήστου Παυλίδη, ο οποίος δώρισε 30 περίπου έργα του για την μελλοντική Πινακοθήκη.

Στην βόλτα σου πέρνα και απ’ το αρχοντικό Δανιέλ, όπου γεννήθηκε ο Μάνος Χατζιδάκις.

Η πολυπολιτισμική ατμόσφαιρα του παζαριού της Ξάνθης

Θα βρεις ένα απ’ τα μεγαλύτερα και πιο φημισμένα παζάρια των Βαλκανίων πίσω απ’ το κτήριο της Πυροσβεστικής. Λαμβάνει χώρα κάθε Σάββατο, απ’ τον 15ο αιώνα μέχρι και σήμερα. Στους πάγκους του θα ανακαλύψεις ένα μείγμα πολιτισμών τριών ηπείρων, με ευρωπαϊκά ρούχα και φρούτα, ασιατικά βότανα, αφρικανικά μπαχάρια και κάθε λογής αντικείμενα, σε μια πολύχρωμη ατμόσφαιρα που μαγνητίζει ντόπιους και επισκέπτες.

Όπως αναφέραμε, το καμάρι της πόλης είναι το ετήσιο καρναβάλι. Το τελευταίο σαββατοκύριακο της αποκριάς πραγματοποιείται μεγαλειώδης παρέλαση, ενώ την Κυριακή της Αποκριάς ξεχωρίζει το έθιμο του Τζάρου, που καίγεται στον ποταμό Κόσυνθο, και την Καθαρά Δευτέρα το έθιμο της περιφοράς της Καμήλας στην Σταυρούπολη.

Τα περίχωρα της Ξάνθης

Στο ταξίδι στην Θράκη έρχεσαι σε τόσο κοντινή επαφή με την φύση, καθώς ανακαλύπτεις ότι επιλογές για τους κάθε λογής φυσιολάτρες είναι αναρίθμητες! Μία απ’ τις αγαπημένες μας δραστηριότητες στην πανέμορφη θρακική φύση, ήταν η εξερεύνηση του Νέστου και των χωριών που τον περιβάλλουν στο αέναο ταξίδι του!

Οι μαιανδρισμοί του Νέστου συνθέτουν ένα απ’ τα πιο φαντασμαγορικά τοπία στην Ελλάδα. Δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος για να τους ανακαλύψεις από μία διαδρομή με κανό. Η περίπου 5ωρη διαδρομή είναι αρκετά εύκολη ακόμη και για αρχάριους, κοστίζει περίπου 40€ και σίγουρα θα σε γεμίσει εικόνες και αξέχαστες εμπειρίες. Μπορείς να βρεις πληροφορίες για μία τέτοια δραστηριότητα εδώ. Δεν είναι όμως μόνο η υδάτινη διαδρομή του ποταμού που θα σου κλέψει την καρδιά και θα σε κάνει να μην θες να φύγεις από κει! Τα χωριουδάκια γύρω απ’ τον Νέστο, η πανέμορφη Σταυρούπολη, οι Τοξότες, ο Λειβαδίτης με τον γιγάντιο καταρράκτη του και το παρθένο δάσος της Χαϊντούς συνθέτουν γύρω απ’ την Ξάνθη ένα παραδείσιο τοπίο, το οποίο μπορείς να ανακαλύψεις εύκολα και με την άνεση του αυτοκινήτου σου.

Τα σταματημένα στον χρόνο Πομακοχώρια

Είμαστε σίγουροι έχεις ακούσει έστω και φευγαλέα για τα περίφημα Πομακοχώρια της Θράκης. Αυτό που ίσως δεν γνωρίζεις είναι το πόσο παραδοσιακά παραμένουν, σαν να πάγωσαν στον χρόνο. Εκεί θα βρεις χωριουδάκια που ευωδιάζουν αρώματα ανατολής, σκαρφαλωμένα στις πλαγιές της Ροδόπης κοντά στα βουλγαρικά σύνορα, και τα οποία ζουν και κινούνται στους δικούς τους ρυθμούς.

Οι Πομάκοι, ντυμένοι με παραδοσιακές φορεσιές, οργώνουν με άροτρα τις καπνοκαλλιέργειές τους, καπνίζουν ναργιλέ στα παραδοσιακά καφενεία και ζουν μία απλή ζωή, η οποία σίγουρα δεν θυμίζει τίποτα τους ξέφρενους ρυθμούς των μεγάλων πόλεων! Αξίζει να επισκεφτείς την Σμίνθη με τους περίτεχνους μιναρέδες της να δεσπόζουν στον ορίζοντα, τον Εχίνο με το τοξωτό γεφύρι του, τις Θέρμες με τα ιαματικά λουτρά τους και την υπαίθρια πισίνα που αχνίζει απ’ το φυσικά ζεστό νερό πλάι στον δρόμο. Τέλος, στην Κοττάνη μπορείς να γευτείς ένα απ’ τα καλύτερα γιαουρτλού κεμπάπ που δοκίμασες πότε στο υπέροχο ταβερνάκι του Τζεμίλ!

Κομοτήνη

Και φτάνουμε στη δεύτερη γραφική και γεμάτη ιστορία περιοχή, στα ανατολικά της Ξάνθης, την Κομοτηνή. Πρόκειται για μια πόλη ιδανική για ποδηλατάδες, καθώς διαθέτει ένα εκτεταμένο δίκτυο ποδηλατοδρόμων ενώ ενδείκνυται και για χαλαρές βόλτες στους πεζοδρόμους και στα πολύχρωμα παζάρια της.

Περπατώντας στα στενά της Παλιάς Πόλης σε ακολουθεί το άρωμα του φρεσκοκομμένου καφέ, ενώ η γεύση απ’ το περίφημο σουτζούκ λουκούμ σου μένει για πάντα χαραγμένη στη μνήμη.

Περιήγηση στην Παλιά Πόλη

Όπως και στην Ξάνθη, έτσι και στην Κομοτηνή, δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος για να έρθεις σε επαφή με την πόλη, την ιστορία της απ’ το να περπατήσεις στο ιστορικό της κέντρο! Ξεκίνα τη βόλτα σου στην κεντρική πλατεία Αγίας Ειρήνης, η οποία αποτελεί σημείο αναφοράς της πόλης με πλήθος καφέ, μεζεδοπωλείων και μπαρ.

Η νεανική της αύρα είναι εμφανής, καθώς εδώ συχνάζουν οι φοιτητές του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου.

Συνέχισε την πορεία σου στην πόλη και περπάτησε τη γραφική οδό Ιωαννίνων που θα σε οδηγήσει στην πλακόστρωτη Ερμού με τα μαγαζάκια και τα λεγόμενα ‘τεκενετζίδικα’, δηλαδή τα εργαστήρια λευκοσιδήρου και χαλκού.

Πίσω απ’ την Ερμού θα πετύχεις τη σκεπαστή Δημοτική Αγορά με τη στοά, όπου στήνονται πάγκοι με φρέσκο ψαράκι και οπωρολαχανικά.

Μεγάλο μέρος της νυχτερινής διασκέδασης της Κομοτηνής λαμβάνει χώρα στο ιστορικό της κέντρο, οπότε κατά τη διάρκεια της βόλτα σου τσέκαρε τα σημεία που σε εμπνέουν περισσότερο και έλα πάλι όταν νυχτώσει.

Χάζι στα μικρομάγαζα της Παλιάς Αγοράς

Δεν μπορεί να πας στην Κομοτηνή και να μην περάσεις απ’ την Παλιά Αγορά της.

Χρονολογείται στα Οθωμανικά χρόνια και θα τη βρεις να απλώνεται στις οδούς Ορφέως, Συντάγματος Κρητών, Βασιλέως Παύλου, Κανάρη, Κιλκίς, Οδυσσέα Ανδρούτσου, Γραβιάς, Ξενοφώντος και Βενιζέλου. Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της είναι ότι τα μαγαζάκια της διαθέτουν ελάχιστα τετραγωνικά το καθένα, με κάποια απ’ αυτά να μοιάζουν σαν μινιατούρες! Χάζεψε τις αντίκες στις βιτρίνες των παλαιοπωλείων και ψάξε για αναμνηστικά και δώρα στα καταστήματα με τα τοπικά προϊόντα.

Μην παραλείψεις να αφιερώσεις λίγο χρόνο για να δοκιμάσεις τοπικούς μεζέδες στα γραφικά ταβερνάκια της Αγοράς και όμορφα και λαχταριστά γλυκίσματα που μοσχομυρίζουν βούτυρο στα ζαχαροπλαστεία της.

Περπατώντας στο κέντρο της Κομοτηνής σίγουρα θα παρατηρήσεις τα κατάλοιπα ενός αρχαίου τείχους. Πρόκειται για το Φρούριο της Κομοτηνής, γνωστό και ως το Βυζαντινό Τείχος Κομοτηνής, το οποίο ήταν οχύρωση που ανεγέρθηκε την πρωτοβυζαντινή περίοδο (τον 4ο αιώνα μ.Χ.) απ’ τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο Α’ (379-395 μ.Χ.).

Μέρος του κάστρου καταστράφηκε από τουρκικές επιδρομές και οι πέτρες του χρησιμοποιήθηκαν για το χτίσιμο τζαμιών, ενώ το μεγαλύτερο του τμήμα και δεκαέξι πύργοι του κατεδαφίστηκαν το 1910 απ’ τους Βούλγαρους. Μέσα στα ερείπια σήμερα βρίσκεται ο μητροπολιτικός ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ο οποίος χρονολογείται στο 1800.

Στις αρχές του 20ου αιώνα μέσα στα τείχη ζούσε η Εβραϊκή κοινότητα της Κομοτηνής και η συνοικία ονομαζόταν Εβραγιά. Εκεί βρισκόταν και η συναγωγή των Εβραίων αλλά μετά την εξόντωση της Εβραϊκής κοινότητας απ’ τους Γερμανούς και Βούλγαρους κατακτητές, η συναγωγή ερειπώθηκε και το 1994 κατεδαφίστηκε. Αν και αυτό που θα δεις σήμερα είναι κυρίως τα παραμελημένα απομεινάρια του, αξίζει να έρθεις εδώ για την ιστορία του Φρουρίου, που είναι ταυτόσημη με αυτήν της πόλης.

Ο Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου διαθέτει ένα τέμπλο-στολίδι, εντυπωσιακό θρόνο και ξύλινη οροφή. Ένας ακόμη λόγος για να περάσεις απ’ την περιοχή!

Ο επιβλητικός μιναρές του Εσκί Τζαμί

Το Εσκί Τζαμί, γνωστό και ως Παλιό Τζαμί λόγω της τοποθεσίας του στην παλιά συνοικία της Κομοτηνής, χτίστηκε τον 17ο αιώνα και είναι το μεγαλύτερο σ’ όλο τον νομό.

Τη δεκαετία του 1910 το τέμενος λειτούργησε ως χριστιανική εκκλησία, γι’ αυτό και μέρος του μιναρέ του είχε κατεδαφιστεί. Λίγα χρόνια μετά, επέστρεψε στα χέρια της μουσουλμανικής κοινότητας, η οποία έχτισε ξανά τον μιναρέ και μαζί μ’ αυτόν δύο εξώστες. Ο μιναρές, οι εξώστες και το μιχράμπ, δηλαδή το ιερό-εσοχή που θα δεις στον τοίχο που δείχνει τη Μέκκα, είναι απ’ τα πιο όμορφα στοιχεία του.

Επίσκεψη στο Αρχαιολογική Μουσείο της Κομοτηνής

Στο Αρχαιολογικό Μουσείο, που χρονολογείται από το 1976, θα δεις εκθέματα απ’ τη Νεολιθική έως την Βυζαντινή περίοδο που βρέθηκαν σε οικισμούς, ιερά και νεκροταφεία. Τα εκθέματα έχουν τοποθετηθεί χρονολογικά, οπότε ακολουθώντας τη ροή του μουσείου θα δεις να ξετυλίγεται μπροστά στα μάτια σου η προϊστορία και η ιστορία της Θράκης και του Αιγαίου. Το σημαντικότερο και ομολογουμένως εντυπωσιακό έκθεμα του μουσείου είναι αναμφισβήτητα η χρυσή προτομή του Ρωμαίου αυτοκράτορα Σεπτιμίου Σεβήρου (193-211 μ.Χ.).  

Με λίγο περπάτημα απ’ το Αρχαιολογικό Μουσείο μπορείς να φτάσεις στο ξακουστό Γενί Τζαμί με τον Πύργο του Ρολογιού.

Το Γενί Τζαμί είναι το Νέο Τέμενος, που χτίστηκε πιθανότατα λίγο μετά το 1600. Ακριβώς δίπλα του θα δεις τον Πύργο του Ρολογιού, που δεσπόζει στον ορίζοντα της πόλης απ’ το 1884. Ο πύργος ήταν αφιερωμένος στον Σουλτάνο Αβδούλ Χαμίτ, ενώ το όλο σύμπλεγμα διαθέτει νεοκλασικά στοιχεία.

Απόδραση-εξπρές στο Δάσος Νυμφαίας

Περίπου 10 λεπτά με το αυτοκίνητο απ’ το κέντρο της πόλης θα συναντήσεις το δάσος της Νυμφαίας, τον μεγαλύτερο πνεύμονα πράσινου στα περίχωρα της Κομοτηνής.

Οι ντόπιοι έρχονται εδώ για ποδήλατο, περπάτημα και τρέξιμο, αλλά ακόμα και για να παίξουν μπάσκετ, βόλεϊ και τένις στα γηπεδάκια.

Μια καλή ιδέα για να χαρείς το δάσος, και εφόσον ο καιρός το επιτρέπει, είναι να ετοιμάσεις σνακ και να αράξεις για πικ νικ στα ειδικά διαμορφωμένα κιόσκια με τα τραπεζάκια. Εάν δεν είσαι λάτρης των πικ νικ, τότε πήγαινε προς το τουριστικό περίπτερο για να πιείς τον καφέ σου αγναντεύοντας την πόλη, τον κάμπο της Ροδόπης και το Θρακικό πέλαγος που απλώνονται μπροστά σου αμφιθεατρικά!

Εάν δε θες ή δεν έχεις χρόνο να φύγεις εκτός κέντρου, τότε απόλαυσε τη δροσιά των σιντριβανιών και τη σκιά των δέντρων στο Άλσος της Αγίας Παρασκευής, που ξεκινά πίσω απ’ την κεντρική Πλατεία Αγίας Ειρήνης. Στο Άλσος βρίσκεται και το Μνημείο των Εβραίων, που ανέγειρε ο Δήμος προς τιμήν των θυμάτων του ολοκαυτώματος με καταγωγή την Κομοτηνή.

Εθνικό Πάρκο Δέλτα Νέστου – Υδροβιότοπος Βιστωνίδας

Και φτάνουμε ίσως στο φυσικό καμάρι της περιοχής που εμάς μας εντυπωσίασε και μας μάγεψε! Στα σύνορα, λοιπόν των νομών Ροδόπης και Ξάνθης θα βρεις το Πόρτο Λάγος, ένα ψαροχώρι και λιμανάκι σε τοποθεσία που συνδυάζει το πράσινο του δάσους με το μπλε της θάλασσας όσο λίγες άλλες. Αφού απολαύσεις το μαγευτικό τοπίο του υδροβιότοπου παρέα με τους ερωδιούς, τα φλαμίνγκο και τους πελεκάνους, πήγαινε στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου στη νησίδα της λιμνοθάλασσας του Πόρτο Λάγους, περνώντας απ’ το ξύλινο γεφυράκι που προσδίδει μία ρομαντική αύρα στη διαδρομή!

Στην περιοχή, οι διάφορες λιμνοθάλασσες (Λάφρη, Λαφρούδα, Ξηρολίμνη, Καρατζά, Αλυκή και Πτελέα), τα λιβάδια, το δάσος και η λίμνη συνθέτουν ένα σκηνικό πραγματικά μαγευτικό.

Οι 10 Εθνικοί Δρυμοί της Ελλάδας

Το Εθνικό Πάρκο Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης (ΕΠ ΑΜΑΘ) ιδρύθηκε το 2008 και περιέλαβε τις ήδη προστατευόμενες περιοχές του Δ. Νέστου, Λ. Βιστωνίδας, Λ. Ισμαρίδας και της ευρύτερης περιοχής τους.

Το σύμπλεγμα του Εθνικού Πάρκου είναι ένα από τα σημαντικότερα της Ελλάδας, λόγω της μεγάλης έκτασής του (930.000 περίπου στρέμματα) και της μεγάλης βιολογικής, αισθητικής, επιστημονικής, γεωμορφολογικής και παιδαγωγικής του αξίας. Σκοπός του Εθνικού Πάρκου είναι η αποτελεσματική προστασία των οικοτόπων και των σπάνιων ειδών χλωρίδας και πανίδας που ενδημούν και αναπαράγονται στην περιοχή.

Μην παραλείψεις να περάσεις κι απ’ τη λίμνη Βιστωνίδα, μια αβαθής λίμνη μέσου βάθους 2-2,5 μ. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της είναι ότι το βόρειο τμήμα της έχει γλυκό νερό, αφού τροφοδοτείται απ΄ τα ποτάμια Κόσυνθος, Κομψάτος, Ασπροπόταμος, ενώ το νότιο τμήμα είναι υφάλμυρο καθώς επικοινωνεί με τη λιμνοθάλασσα Πόρτο Λάγος.

Η καλύτερη εποχή για να γευτείς πλήρως την μαγεία του φυσικού τοπίου είναι αργά την άνοιξη αφού έτσι μπορείς να συνδυάσεις την ομορφιά της φύσης με μπάνιο στο Θρακικό πέλαγος!

Ταξίδι στην ιδιαίτερη θρακική κουζίνα

Δεν μπορεί ένα ταξιδιωτικό άρθρο στην Θράκη και δη στην Ξάνθη και την Κομοτηνή να είναι πλήρες εάν δεν αναφερθεί και στο γευστικότατο και γεμάτο άρωμα φαγητό της περιοχής! Η θρακιώτικη κουζίνα ακροβατεί ανάμεσα στην ανατολή και την δύση, μ’ ένα ενδιαφέρον μίγμα των γευστικών παραδόσεων της Θράκης, της Ανατολικής Ρωμυλίας, της Καππαδοκίας, της Τουρκίας, του Πόντου και των Ρομά. Είναι η απόλυτη χαρά του κρεατοφάγου, παρόλο που θα βρεις και υπέροχα σπιτικά μαγειρευτά, πίτες και θαλασσινούς μεζέδες.

Αγαπημένες μας επιλογές το γεμιστό λουκάνικο και το τζερεμέ κεμπάπ, ο τζιγεροσαρμάς και το μοσχαράκι στη λαδόκολλα, τα σμυρνέικα σουτζουκάκια και το μοσχαράκι πρασοσέλινο και βέβαια το γιαουρτλού κεμπάπ. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα διάφορα πιάτα με μελιτζάνα, μαντί (ραβιόλια με κιμά) και χοιρινό με τουρσί.

Απ’ τα γλυκά, η ποικιλία είναι μεγάλη και δεν θα ξέρεις τι να πρωτοδιαλέξεις: σαραγλί, χανούμ μπουρέκ, καταϊφι, σεκέρ παρέ, καζάν ντιπί, παραδοσιακά λουκούμια όλων των ειδών… Όμως μην προβληματίζεσαι, μιας και είσαι εδώ ίσως αξίζει να δοκιμάσεις λίγα απ’ όλα!