Γνωστός με πολλά ονόματα όπως Μαυροπόταμος, Φαναριώτικος και Καμαριώτικος, ο ποταμός Αχέροντας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα εξάπτει τη φαντασία με την επιβλητική του ομορφιά και τους υποχθόνιους μύθους του. Πρόκειται για ένα απ’ τα πολλά φυσικά στολίδια της Ηπείρου που συγκεντρώνει κάθε χρόνο πολύ κόσμο που επιθυμεί να αφεθεί στη φυσική γοητεία του.

Κατά την αρχαιότητα πίστευαν ότι ο Αχέροντας και η Αχερουσία λίμνη (κοντινή λίμνη που αποξηράνθηκε τη δεκαετία του 1960) αποτελούσαν τα υδάτινα στοιχεία απ’ όπου ο Ερμής παρέδιδε τις ψυχές των νεκρών στον Χάροντα. Εκείνος με τη σειρά του τους μετέφερε στο βασίλειο του Άδη χρεώνοντας τον κάθε νεκρό έναν οβολό. Ο ποταμός αποτελούσε ένα σημείο μετάβασης από τον πάνω στον κάτω κόσμο και σε αντίθεση με σήμερα, δεν ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής για διασκέδαση.

Μάλιστα, σύμφωνα με την αρχαία λογοτεχνία, στο βασίλειο του Άδη δεν έφτανε ποτέ ήλιος, ενώ φλόγες ηφαιστείων έβγαιναν από τα έγκατα της γης. Απ’ αυτό το αιώνιο σκοτάδη του Άδη κατάφεραν να γυρίσουν ο Θησέας, ο Ορφέας, ο Ηρακλής, ο Οδυσσέας, η Περσεφόνη κι ο Σίσυφος. Η γνωστή επίσης φράση ‘Οὐκ ἂν λάβοις παρὰ τοῦ μὴ ἔχοντος’ του κυνικού φιλοσόφου Μένιππου έχει γίνει παροιμιώδης. Ο Μένιππος φαίρεται να είναι ο μοναδικός άνθρωπος που πέρασε το ποτάμι χωρίς να πληρώσει, αντιμετωπίζοντας γι’ αυτόν τον λόγο την οργή του Χάροντα.

Ο Ποταμός Σήμερα

Σε τίποτα απ’ αυτά δε μοιάζει σήμερα το καλοδιατηρημένο χωριό Γλυκή Θεσπρωτίας, απ’ όπου ξεκινά το ταξίδι μας. Η Γλυκή του δήμου Σουλίου είναι κυριολεκτικά χτισμένη πάνω στον ποταμό κι εκεί βρίσκονται οι γνωστότερες πηγές του! Γι’ αυτό και η ποταμίσια πέστροφα ή ο καφές στα τραπέζια δίπλα στο νερό της Γλυκής είναι must!

Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση τα νερά του ποταμού ήταν πικρά γιατί ένα στοιχειό ζούσε εκεί και τα δηλητηρίαζε. Αφού ο Άγιος Δονάτος το σκότωσε, τα νερά του Αχέροντα έγιναν γλυκά κι έτσι πήρε το όνομά του το χωριό Γλυκή.

Ένα απ’ τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία είναι ότι στη Γλυκή, ο ποταμός δημιουργεί ένα μοναδικό καταπράσινο πέρασμα, με ορμητικά νερά τους χειμερινούς μήνες και παραδεισένια γαλήνη το καλοκαίρι. Νερόλακκοι, μικρές λίμνες και φαράγγια γίνονται σπίτι για μία πλούσια χλωρίδα και πανίδα κατά μήκος του ποταμού.

Διασχίζοντας περίπου 60 χιλιόμετρα, ο Αχέροντας εκβάλλει στο Ιόνιο Πέλαγος, σχηματίζοντας ένα καταπράσινο και εύφορο δέλτα στο χωριό Αμμουδιά Πρέβεζας, και δύο σημαντικά έλη, της Σπλάντζας και της Βαλανιδορράχης.

Περιπλάνηση στα νερά του ποταμού

Για να απολαύσουμε το οικοσύστημα που συγκεντρώνει ο Αχέροντας αξίζει να κάνουμε μια περιπλάνηση με τα πόδια. Ξεκινάμε απ’ το Κέντρο Πληροφόρησης προς τη Σκάλα Τζαβέλαινας. Ακολουθώντας το μονοπάτι παράλληλα με το ποτάμι, βρισκόμαστε σ’ ένα γαλήνιο μέρος με αιωνόβια πλατάνια κοντά στα κρυστάλλινα νερά που μαγεύουν. Η διαδρομή είναι κυκλική και οδηγεί πίσω στο χωριό.

Την περίοδο του καλοκαιριού αξίζει να ακολουθήσουμε τον ποταμό και μέσα απ’ το νερό, που, αν και πολύ παγωμένο, αναζωογονεί και εμπνέει. Όσο απομακρύνεσαι απ’ τη Γλυκή προς τα ανατολικά, το τοπίο αγριεύει και ψηλοί βράχοι κυριαρχούν κατακόρυφα στον ορίζοντα, δημιουργώντας ένα επιβλητικό φαράγγι. Προσοχή γιατί η στάθμη του νερού φτάνει έως τον αστράγαλο κοντά στην Γλυκή, αλλά ξεπερνά τα 2 μέτρα αργότερα, οπότε χρειάζεται και κολύμπι σε κάποια σημεία. Λίγο παρακάτω βρίσκεται η γέφυρα και ο μύλος Ντάλα, που προσφέρουν μία διασκεδαστική ανθρώπινη νότα στο φυσικό τοπίο.

Αθλήματα στον Αχέροντα

Για όποιους/ες θέλουν να πάνε ένα βήμα παραπέρα, ο Αχέροντας έχει εξελιχθεί σε σημείο άθλησης και προσφέρεται για ράφτινγκ, κανόε-καγιάκ, ακόμα και ιππασία.

Στα 15-20 λεπτά οδικώς από τη Γλυκή βρίσκεται το Νεκρομαντείο του Αχέροντα (ή Νεκρομαντείο της Εφύρας) στο χωριό Μεσοπόταμος. Χτισμένο σε ψηλό σημείο όπως το Νεκρομαντείο στο Ακρωτήριο Ταίναρο, ήταν το μέρος που επισκέπτονταν οι ζωντανοί για να επικοινωνήσουν με τους νεκρούς τους αγαπημένους, εκτελώντας ειδικές ιεροτελεστίες. Μάλιστα ήταν το σημείο όπου ο Αχέροντας διασταυρωνόταν με τους άλλους δύο ποταμούς που έφταναν έως τον Άδη, τον Πυριφλεγέθοντα και τον Κωκυτό.