Το φαγητό στην Κρήτη είναι κάτι παραπάνω από μία απλή ανάγκη. Είναι τρόπος έκφρασης, επικοινωνίας και διασκέδασης. Γι’ αυτό το κρητικό φαγητό προσφέρει την ευκαιρία για υπέροχα τραπέζια, γλέντια και γιορτές. Ποια είναι όμως τα πιο χαρακτηριστικά πιάτα που θα δοκιμάσεις αν βρεθείς στο νησί ή σε κρητικό τραπέζι;

Ορεκτικά

Τα καλ(ι)τσούνια αποτελούν απαραίτητο συνοδευτικό για κάθε κρητικό τραπέζι. Μαζί μ’ ένα-δύο ποτηράκια τσικουδιά σου ανοίγουν την όρεξη για ό,τι ακολουθήσει. Πρόκειται για πιτάκια γεμιστά συνήθως με μυζήθρα που τηγανίζονται και σερβίρονται καυτά. Μπορείς να τους προσθέσεις μέλι.

Μαζί μ’ αυτά συχνά θα βρεις στο τραπέζι ντάκο. Ένα μεγάλο στρογγυλό παξιμάδι με τριμμένη ντομάτα, κρητική ξινομυζήθρα και προφανώς ελαιόλαδο. Ο συνδυασμός απλός και λαχταριστός.

Συχνά για ορεκτικό θα βρεις και την περίφημη στάκα. Είναι κάτι ανάμεσα σε τυρί και γιαούρτι και προέρχεται από το ξάφρισμα του κατσικίσιου γάλακτος. Η «κρέμα» που μαζεύεται τότε βράζεται σε χαμηλή φωτιά μαζί με λίγο αλεύρι. Έχει έντονη γεύση γάλακτος και συχνά τη μαγειρεύουν με αυγά.

Αν προσθέσεις στο τραπέζι χόρτα του βουνού (π.χ. σταμναγκάθι) με αυγά, ανθότυρο και απάκι, τότε ίσως έχεις σχεδόν χορτάσει πριν έρθει το κυρίως φαγητό!

Κυρίως πιάτα

Δεν υπάρχει κρητικό τραπέζι χωρίς χοχλιούς, ή, όπως τους λέμε στην υπόλοιπη Ελλάδα, σαλιγκάρια. Μπουμπουριστοί, στιφάδο ή γιαχνί αποτελούν ένα από τα πιο εκλεκτά πιάτα στην Κρήτη. Οι μπουμπουριστοί, που είναι η πιο διάσημη εκδοχή, είναι τηγανητοί χοχλιοί με δεντρολίβανο και τσικουδιά.

Αν το τραπέζι είναι σε γάμο ή είναι σαββατοκύριακο ή αργία, τότε να περιμένεις και γαμοπίλαφο. Βρασμένο σε ζωμό αρνιού και βούτυρο, το γαμοπίλαφο προσφέρει εξαιρετικές συγκινήσεις! Μπορεί να το φας σκέτο ή με αρνί και συνοδεύεται με αρκετό λεμόνι. Πεντανόστιμο!

Φτάνουμε στο φαγητό των φαγητών. Δεν μπορείς να αντιληφθείς την κρητική κουζίνα χωρίς το παραδοσιακό αντικριστό. Πρόκειται για αρνί χωρισμένο σε μεγάλα κομμάτια και ψημένο «αντικριστά» γύρω γύρω από κάρβουνα. Εξ’ ου και το όνομα. Τρώγεται συνήθως στις ορεινές περιοχές του νησιού και βέβαια η όλη επεξεργασία και προετοιμασία του κρέατος μέχρι να φτάσει στο τραπέζι είναι μία ιεροτελεστία. Το ψήσιμο διαρκεί αρκετές ώρες, ενώ με αυτόν τον τρόπο το λίπος πέφτει στο χώμα και δεν καπνίζει το κρέας.

Γλυκά

Αν καταφέρεις και φτάσεις στο γλυκό, τότε τα ξεροτήγανα είναι ό,τι πιο παραδοσιακό θα βρεις. Μοιάζουν με τις δίπλες αλλά χωρίς αυγό και με διαφορετικό σχήμα. Αν έχουν αρκετό μέλι και τις φας ζεστές από το τηγάνι είναι σίγουρο ότι θα τις αγαπήσεις. Συχνά μάλιστα ετοιμάζονται για γάμους και βαφτίσεις σαν γλυκό δωράκι στους καλεσμένους.

Πηγή: lifo.gr

Άλλο ένα λαχταριστό γλυκό είναι η σφακιανή πίτα. Πρόκειται για τηγανισμένη στρογγυλή λεπτή ζύμη με ξινομυζήθρα. Προφανώς σερβίρεται με μέλι και θα τη φας τόσο πριν το φαγητό σαν ορεκτικό (όπως τα καλ(ι)τσούνια) ή μετά σαν γλυκό έδεσμα.