Μέχρι τώρα θα έχεις καταλάβει ότι έχουμε μία ιδιαίτερη αγάπη στην Ολλανδία και στην γραφική πόλη του Leiden. Αν δεν έχεις πειστεί έως τώρα για την ομορφιά της πόλης, ίσως σε πείσει αυτό μας το άρθρο!

Leiden – Ταξίδι στην Ολλανδία

Στο Leiden λοιπόν το 1992 έλαβε χώρα ένα ιδιαίτερο πρότζεκτ που εμπλούτισε την ιστορία και τον πολιτισμό της πόλης!

Κάποιοι λάτρεις της ποίησης αποφάσισαν να ζωγραφίσουν το ποίημα “Για Τα ποιήματά μου” της Marina Tsvetaeva σε έναν τοίχο της πόλης.

Αυτή η δράση οδήγησε στη δημιουργία ενός ιδρύματος ονόματι TEGEN-BEELD, το οποίο ξεκίνησε το πρότζεκτ: «Poetry on walls»: 101 ποιήματα στους τοίχους της πόλης Leiden.

Το όνομα TEGEN-BEELD αντιπροσωπεύει μια «εικόνα» (beeld) που είναι ζωγραφισμένη στον τοίχο, ή σε αυτήν την περίπτωση «κόντρα» (tegen) στον τοίχο. Λέει επίσης κάτι για τα μέλη του ιδρύματος και τον τρόπο εργασίας τους: αντιτιθέμενοι (tegendraads), δηλαδή κόντρα στη συμβατική ρουτίνα, παρουσιάζουν μια διαφορετική εικόνα. Οι εμπνευστές, Jan Willem Bruins και Ben Walenkamp, θέλουν να αντισταθμίσουν την πολιτιστική κρίση στην Ολλανδία και στοχεύουν να εξοικειώσουν τους ανθρώπους με τη λογοτεχνία και την ποίηση από διαφορετικούς πολιτισμούς.

Το εντυπωσιακό στο όλο το εγχείρημα είναι ότι τα ποιήματα είναι γραμμένα στην αυθεντική τους γλώσσα!

Η αρχική ιδέα ήταν να τοποθετηθεί μια πλάκα σε κάθε ποίημα τοίχου που θα παρέχει τις μεταφράσεις στα Ολλανδικά και τα Αγγλικά. Ωστόσο, οι περισσότερες από αυτές τις πλάκες έχουν εξαφανιστεί ή έχουν γίνει δυσανάγνωστες. Από το 2018, οι μεταφράσεις βρίσκονται σ’ αυτόν τον ιστότοπο. Το Ίδρυμα TEGEN-BEELD έχει πραγματοποιήσει 114 ποιήματα τοίχου, περιστασιακά με συνεργάτες. Δυστυχώς κάποια ποιήματα τοίχου έχουν φθαρεί απ’ τον καιρό ή έχουν γκρεμιστεί.

Υπάρχουν διάφορες προτεινόμενες διαδρομές για να ανακαλύψεις τα ποιήματα που σ’ ενδιαφέρουν αλλά εμάς μας τράβηξε την προσσοχή η θεματική για ποιήματα πριν απ’ το 1880! Η έννοια του σύγχρονου καλλιτέχνη ξεκίνησε στα τέλη του δέκατου ένατου αιώνα. Πριν από αυτό, η ποίηση θεωρούνταν μια τέχνη με την οποία ασχολούνταν μόνο οι μελετητές, που συνήθως είχαν κάποιο άλλο επάγγελμα.

Μπορείς να ανακαλύψεις λοιπόν τα ιστορικά ποιήματα της Ευρώπης και της Ασίας, συνολικά 8 ποιήματα που γράφτηκαν πριν απ’ το 1880 σε μία υπέροχη βόλτα στο Λάιντεν. Η διαδρομή με τα πόδια διαρκεί περίπου 45 με 60 λεπτά. Εκεί θα βρεις ποιήματα όπως: le bonheur de ce monde (1579) του Christophe Plantin, on death (1814) του John Keats, Sonnet XXX (1593) του William Shakespeare, à une passante (1857) του charles baudelaire κ.α.

Εάν θες να διαβάσεις ένα ποίημα ελληνικού ενδιαφέροντος πριν το 1880, τότε πρέπει να επισκεφτείς το ποίημα της Σαπφούς!

Θα το βρεις στην γωνία των οδών Volmolengracht / Oude Singel. Το ποίημα έχει ένα ιδιαίτερο μήνυμα, καθώς η Σαπφώ απευθύνεται σε κάποιον που δεν έχει μαδήσει τα τριαντάφυλλα απ’ τον κήπο των Μουσών, ή με άλλα λόγια, σε κάποιον που δεν έχει πολιτιστική παιδεία. Ζωγραφίζει μια ζοφερή εικόνα του μέλλοντος: Κανείς δεν θα τον θυμάται, κανείς δεν θα τον επιθυμεί, ακόμη και στον κάτω κόσμο – «το σπίτι του Άδη» θα είναι αόρατος.

Ένα πιο σύγχρονο ελληνικό ποίημα υπάρχει στο Leiden, είναι το ποίημα ”Κρυμμένα” του Κωνσταντίνου Καβάφη. Μπορείς να το συναντήσεις στην Turfmarkt. Το ποίημα υπάρχει στην πόλη απ’ το 1994, ενώ το 2003, το Ίδρυμα TEGEN-BEELD διοργάνωσε μια βραδιά ποίησης γύρω από τον Καβάφη. Μια καλοκαιρινή νύχτα, αρκετοί Ολλανδοί συγγραφείς, βιβλιοπώλες, φοιτητές, μουσικοί και άλλοι ενθουσιώδεις από το Leiden απήγγειλαν και τα 154 δημοσιευμένα ποιήματά του.

Τέλος, να αναφέρουμε ότι η απεικόνιση ποιημάτων στους τοίχους της πόλης δεν αποτελεί ένα ολοκληρωμένο πρότζεκτ.

Μπορείς και εσύ να προτείνεις ένα ποίημα, έναν ποιητή, μια γλώσσα ή μια τοποθεσία τοποθέτησης επικοινωνόντας με το Ίδρυμα TEGEN-BEELD.

Όλες οι συμμετοχές λαμβάνονται σοβαρά υπόψη, αλλά η πραγματοποίηση του έργου δεν είναι εγγυημένη. Τα ποιήματα που μπορούν να ληφθούν υπόψη είναι σχεδόν πάντα αυτά που γράφτηκαν από ποιητές με εκτεταμένο και παγκοσμίως αναγνωρισμένο έργο ή ποιήματα γραμμένα σε μια γλώσσα που επί του παρόντος δεν εκπροσωπείται (επαρκώς) στο Leiden.