Σε αυτό μας το άρθρο θα μεταβούμε στο πανέμορφο Ισραήλ και θα περιηγηθούμε στην πλούσια ιστορία της Ιερουσαλήμ σ’ ένα ταξίδι στους Αγίους Τόπους. Για πολλούς χριστιανούς ανά τον κόσμο θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά θρησκευτικά ταξίδια που μπορεί κανείς να κάνει. Η πόλη όμως θεωρείται ιερή τόσο για το ισλάμ όσο και για τον ιουδαϊσμό. Έτσι η Ιερουσαλήμ αποτέλεσε το μήλον της έριδος για πολλούς αιώνες και σε αυτό οφείλεται η πληθώρα των ιστορικών μνημείων που μπορεί κανείς να συναντήσει στην πόλη.

Σε κάθε περίπτωση, αξίζει να επισκεφτείτε την πόλη για την πλούσια ιστορία της και το ενδιαφέρον μείγμα των πολιτισμών που συνυπάρχουν! Σ’ αυτόν τον οδηγό λοιπόν, θα σας ξεναγήσουμε στα σημαντικότερα αξιοθέατα της παλιάς πόλης της Ιερουσαλήμ. Παράλληλα θα σας προτείνουμε τοπικά πιάτα που μπορείτε να δοκιμάσετε

Πως θα φτάσετε στην Ιερουσαλήμ

Ο πιο συνήθης τρόπος μετάβασης στο Ισραήλ, είναι μέσω αεροπλάνου. Το πιο οικονομικό και συμφέρον αεροδρόμιο είναι το διεθνές αεροδρόμιο Ben Gurion που βρίσκεται στην πόλη του Τελ Αβίβ (στο οποίο θα αναφερθούμε σε μελλοντικό μας άρθρο). Το αεροδρόμιο απέχει από την πόλη της Ιερουσαλήμ περίπου 50 χλμ και υπάρχουν δύο τρόποι μετάβασης. Ο πρώτος είναι με λεωφορείο, με την γραμμή 485 και θα φτάσετε στον προορισμός σας σε περίπου μία ώρα. Για δρομολόγια και τιμές εισιτηρίων δείτε εδώ.

Ο δεύτερος τρόπος είναι με το νέο τραίνο της χώρας και το οποίο μέσα σε 20 – 30 λεπτά θα σας φτάσει στην Ιερουσαλήμ. Εισιτήριο μπορείτε να προμηθευτείτε από τα αντίστοιχα γκισέ στο αεροδρόμιο. Για περισσότερες πληροφορίες δείτε εδώ.

Για να επισκεφτεί κανείς το Ισραήλ χρειάζεται να βγάλει βίζα. Το ευτυχές όμως είναι ότι αυτή η διαδικασία γίνεται στο αεροδρόμιο και είναι γρήγορη και εύκολη. Προσοχή! Δε θα σας σφραγίσουν το διαβατήριο αλλά θα σας δώσουν ένα μικρό χαρτί. Αυτό λειτουργεί σαν βίζα και δεν πρέπει να το χάσετε. Το γεγονός ότι δεν σας σφραγίζουν το διαβατήριο θα σας διευκολύνει εάν θέλετε στο μέλλον να ταξιδέψετε σε αραβικές χώρες που βρίσκονται σε διαμάχη με το Ισραήλ!

Εκτός από τη βίζα, πρέπει να έχετε στο μυαλό σας ότι στο Ισραήλ από Παρασκευή απόγευμα μέχρι Σάββατο απόγευμα πολλά μαγαζιά, δημόσιες συγκοινωνίες, εστιατόρια, ακόμη και ταξί δεν λειτουργούν, λόγω της ιερότητας του Σαββάτου στην εβραϊκή θρησκεία. Έτσι εάν έχετε πτήση το Σάββατο, σίγουρα θα δυσκολευτείτε να βρείτε ακόμη και μέσο μεταφοράς. Παρόλα αυτά, τα αραβικά μαγαζιά λειτουργούν κανονικά. Οπότε εάν βρίσκεστε στην πόλη Σάββατο, μπορείτε να φάτε στις αραβικές συνοικίες.

Αξιοθέατα

Λίγα ιστορικά στοιχεία για την Ιερουσαλήμ

Η Ιερουσαλήμ ιδρύθηκε από τους Καναανίτες το 2000 π.Χ. Το 1400 π.Χ. ήταν υποτελής στον Φαραώ της Αιγύπτου ενώ το 1000 π.Χ. ο Δαβίδ την έκανε πρωτεύουσα του Ισραήλ. Αργότερα ο Σολομώντας έχτισε εκεί τον περίφημο ναό του. Όταν ο Σολομώντας πέθανε και το κράτος του Ισραήλ χωρίστηκε στα δύο, η Ιερουσαλήμ ήταν πρωτεύουσα του βασιλείου του Ιούδα. Η πόλη πέρασε στα χέρια των Βαβυλωνίων το 586 π.Χ. οπότε και καταστράφηκε μαζί με τον ναό του Σολομώντα.

Στη συνέχεια πέρασε στην κατοχή των Περσών, των Ελλήνων, των Σελευκιδών, των Πτολεμαίων και των Ρωμαίων γνωρίζοντας και άλλες καταστροφές. Η πιο μεγάλη καταστροφή έγινε το 70 μ.Χ. από τους Ρωμαίους με αφορμή την επανάσταση των Εβραίων. Η πόλη ξαναχτίστηκε το 134 μ.Χ. από τον αυτοκράτορα Αδριανό ως νέα πόλη με το όνομα Αιλία Καπιτωλίνα. Στην καταστροφή του 70 μ.Χ. καταστράφηκε και ο δεύτερος ναός της Ιερουσαλήμ.

Ο Μέγας Κωνσταντίνος της απέδωσε το παλιό της όνομα, έχτισε με τη μητέρα του, Αγία Ελένη το ναό της Ανάστασης στο λόφο του Γολγοθά και τη στόλισε με πολλά μνημεία. Το 637 μ.Χ. κατέλαβαν την Ιερουσαλήμ οι Άραβες οι οποίοι την είπαν Κουντούς Σερίφ, που σημαίνει ιερή πόλη. Αυτοί έχτισαν το 691 μ.Χ. πάνω στα ερείπια του δευτέρου ναού της Ιερουσαλήμ ένα περίλαμπρο τζαμί. Το λεγόμενο τέμενος του Ομάρ. Το 1099 την κατέλαβαν οι Σταυροφόροι ενώ το 1187 ξανά οι Άραβες. Οι Οθωμανοί πήραν την πόλη το 1517. Τέλος, το 1947 ένα τμήμα της έγινε εβραϊκό και το άλλο αραβικό, ενώ από το 1967 το μεγαλύτερο μέρος της βρίσκεται υπό Ισραηλινό έλεγχο.

Σήμερα η παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ αποτελεί μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, περιβάλλεται από έναν οχυρωμένο τοίχο και διαιρείται σε τέσσερις συνοικίες: την αρμένικη, την χριστιανική, τη μουσουλμανική και την εβραϊκή.

Πύλες της πόλης

Ίσως μία από τις πιο ενδιαφέρουσες αρχαιολογικές δραστηριότητες που μπορείτε να κάνετε στην πόλη είναι να επισκεφτείτε τις 8 πύλες των αρχαίων τειχών Από αυτές τις 8, οι 7 είναι ανοιχτές. Εάν έχετε χρόνο αξίζει να τις επισκεφτείτε όλες, καθώς καθεμία είναι διαφορετικής τεχνοτροπίας και ομορφιάς. Εάν δεν έχετε χρόνο να δείτε και τις 8 πύλες, σας προτείνουμε τη Jaffa gate, την Damascus gate και την Lions’ gate.

Στη Lions’ gate ξεκινά και η πορεία της Via Dolorosa. Πρόκειται για τη διαδρομή που η παράδοση θέλει να διένυσε ο Χριστός από τη φυλακή μέχρι και την περιοχή της σταύρωσης. Στην πύλη αυτή αξίζει να προσέξετε τα σκαλιστά λιοντάρια που βρίσκονται 2 αριστερά και 2 δεξιά.

Κατά τη γνώμη μας, η πιο εντυπωσιακή πύλη είναι η Damascus gate. Οι δύο πύργοι που προεξέχουν δεξιά και αριστερά της προσδίδουν έναν αυστηρό και εντυπωσιακό χαρακτήρα. Πρωτοχτίστηκε από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Αδριανό αλλά η σημερινή όψη της οφείλεται στον Σουλεϊμάν τον μεγαλοπρεπή. Όλη η τείχιση και οι πύλες που είναι ορατές σήμερα είναι προϊόν εκείνης της φάσης δόμησης.

Πύργος του Δαβίδ

Κοντά στην πύλη της Jaffa θα βρείτε τον λεγόμενο πύργο του Δαβίδ ή αλλιώς την ακρόπολη της Ιερουσαλήμ. Η χρονολογία ανέγερσής του τοποθετείται γύρω στον 2ο αιώνα π.Χ. Μέσα στο πέρασμα των αιώνων καταστράφηκε από επιδρομείς.

Η ανέγερσή του στόχευε στην ενίσχυση ενός από τα στρατηγικότερα σημεία άμυνας της πόλης. Το όνομά του οφείλεται στον βασιλιά Δαβίδ καθώς ο πύργος συμπεριλαμβανόταν στην οχύρωση της πόλης που σχεδιάστηκε υπό την ηγεμονία του. Από το 1989 στην περιοχή του πύργου φιλοξενείται το μουσείο ιστορίας της Ιερουσαλήμ. Εκεί εκτίθενται σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα που περιγράφουν την εξέλιξη της πόλης μέσα σε μία περίοδο τεσσάρων χιλιετηρίδων. Επιπλέον από αυτό το σημείο μπορείτε να έχετε πανοραμική άποψη ολόκληρης της πόλης.

Πραιτώριον

Το Πραιτώριον την εποχή του Χριστού ήταν τα δικαστήρια, η οικία του Ρωμαίου Διοικητή Πιλάτου και το Διοικητήριο. Στο σημείο αυτό μεταφέρθηκε ο Χριστός μετά τον Άννα και τον Καϊάφα για να δικαστεί. Στον χώρο του Πραιτωρίου βρίσκονται οι φυλακές του Χριστού, του Βαραββά και των ληστών, καθώς και η δεξαμενή της Αγίας Ελένης που χρησιμοποιούνταν ως υδραγωγείο των φυλακών.

Ναός της Αναστάσεως

Ο ναός της Αναστάσεως ή ναός του Παναγίου Τάφου είναι χριστιανικός ναός που βρίσκεται στη συνοικία της παλιάς πόλης της Ιερουσαλήμ. Θεωρείται ότι βρίσκεται στη θέση του Γολγοθά, ο λόφος στον οποίο σταυρώθηκε και τάφηκε ο Χριστός. Ο ναός σήμερα αποτελεί έδρα του Ελληνορθόδοξου Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, ενώ το κτίριο ελέγχεται ταυτόχρονα και από τις χριστιανικές κοινότητες των Φραγκισκανών και των Αρμενίων της Ιερουσαλήμ. Κατασκευάστηκε αρχικά από την αγία Ελένη την μητέρα του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Α΄ στα μέσα περίπου του 4ου αιώνα. Η θέση του είναι επάνω στον ναό του Αδριανού, που ήταν αφιερωμένος στην Θεά Αφροδίτη. Πέρασε μεγάλες περιπέτειες και καταστροφές ενώ στην σημερινή του μορφή κατασκευάστηκε το 1810.

Εκεί λοιπόν μπορείτε να δείτε τον λόφο του Γολγοθά, όπου έχουν τοποθετηθεί ειδικά τζάμια στο δάπεδο. Μάλιστα μπορείτε να αγγίξετε τον βράχο μέσω μίας ειδικής εσοχής που έχουν δημιουργήσει.

Εκτός από τον Γολγοθά μπορείτε να δείτε και τον Πανάγιο Τάφο. Η αναμονή για να μπείτε μέσα στο μικρό παρεκκλήσι είναι μεγάλη όλον τον χρόνο. Παρόλα αυτά αξίζει να δείτε το εσωτερικό του.

Το όρος του ναού

Το όρος του ναού είναι ένας από τους σημαντικότερους θρησκευτικούς χώρους στην Ιερουσαλήμ. Το βουνό είναι ιερός χώρος για τους Εβραίους, τους Χριστιανούς και τους Μουσουλμάνους. Σύμφωνα με την εβραϊκή παράδοση, ο πρώτος ναός κατασκευάστηκε από τον Σολομώντα το 957 π.Χ. και καταστράφηκε από τους Βαβυλώνιους το 586 π.Χ. Ο δεύτερος κατασκευάστηκε το 516 π.Χ. από τον Ζοροβάβελ και καταστράφηκε από τους Ρωμαίους το 70 μ.Χ. Σήμερα διακρίνονται σημεία από τα ερείπια του ιουδαϊκού ναού, όπου έχουν χτιστεί τα τωρινά ισλαμικά τεμένη. Μετά την κατάληψη της Ιερουσαλήμ από τους Άραβες το 637 μ.Χ. οι Ομεϋάδες χαλίφηδες κατασκεύασαν στο βουνό το τέμενος αλ-Ακσά και τον θόλο του βράχου. Ο θόλος ολοκληρώθηκε το 692 μ.Χ. και είναι ένα από τα παλαιότερα σωζόμενα δείγματα ισλαμικής αρχιτεκτονικής. Βρίσκεται στο κέντρο του βουνού, περίπου στη θέση όπου σύμφωνα με τη Βίβλο βρισκόταν ο ναός.

To δυτικό τείχος ή τείχος των δακρύων είναι τμήμα του αρχαίου τείχους του όρους του ναού. Αποτελεί ίσως το πιο ιερό σημείο για τους Εβραίους εκτός του ίδιου του όρους. Σύμφωνα με την εβραϊκή παράδοση, το τείχος είναι τμήμα του δεύτερου ναού της Ιερουσαλήμ. Βρίσκεται στους ανατολικούς πρόποδες του όρους του ναού.

Το σημερινό εκτεθειμένο μέρος του τείχους στη πλατεία της εβραϊκής συνοικίας έχει 19 μέτρα ύψος και 57 μέτρα μήκος. Συνολικά, το δυτικό τείχος έχει μήκος 488 μέτρα. Είναι κατασκευασμένο από ασβεστολιθικούς ογκόλιθους.

Το όρος των Ελαιών

Εάν θέλετε μία ανεπανάληπτη θέα στο όρος του ναού αλλά και γενικότερα στην παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ, μπορείτε να επισκεφτείτε το όρος των Ελαιών. Είναι λόφος που βρίσκεται ανατολικά και ακριβώς δίπλα στην παλιά πόλη.

Πήρε το όνομά του από τους ελαιώνες που κάλυπταν κάποτε τις ράχες του βουνού. Μπορείτε να περπατήσετε την απόσταση από την πόλη προς τον λόφο. Εναλλακτικά θα βρείτε ταξί ακριβώς έξω από τα τείχη, όπου θα σας μεταφέρουν γρήγορα και ξεκούραστα.

Το νότιο τμήμα του όρους χρησιμοποιούταν ως εβραϊκό νεκροταφείο από το βασίλειο της Ιουδαίας για περισσότερα από 3.000 χρόνια. Με περίπου 150.000 τάφους έχει κεντρική θέση στην παράδοση των εβραϊκών κοιμητηρίων. Μάλιστα μεταξύ των τάφων η παράδοση θέλει να υπάρχουν και οι τάφοι του Ζαχαρία και του Αβεσσαλώμ. Τέλος, στους πρόποδές του λόφου βρίσκεται ο κήπος της Γεσθημανής.

Bonus δραστηριότητα

Εάν είστε λάτρης του θρησκευτικού τουρισμού και θέλετε να ακολουθήσετε τη διαδρομή που ακολουθείται παραδοσιακά κάθε Πάσχα, τότε μπορείτε να περπατήσετε την Via Dolorosa, που αναφέραμε παραπάνω. Οι καθιερωμένες στάσεις λοιπόν είναι οι εξής:

• 1η στάση, Πραιτώριο. Η καταδίκη σε θάνατο του Ιησού.
• 2η στάση, Πραιτώριο. Ο Ιησούς παραλαμβάνει τον Σταυρό.
• 3η στάση, γίνεται στην γωνία της οδού Ελ Ουάντ και είναι η πρώτη πτώση του Ιησού από το βάρος του Σταυρού.
• 4η στάση, Αρμενικό καθολικό παρεκκλήσιο. Σύμφωνα με την λαΐκή παράδοση έγινε η συνάντηση του Ιησού με την Μητέρα του.
• 5η στάση, γίνεται στην οικία του Σίμωνα του Κυρηναίου. Οι Ρωμαίοι στρατιώτες τον αγγαρεύουν για να κουβαλήσει για λίγα μέτρα τον Σταυρό στην θέση του Ιησού.
• 6η στάση, γίνεται στην οικία της Βερονίκης. Σύμφωνα με τον θρύλο (Το Πέπλο της Βερόνικα), η Αγία Βερονίκη σκουπίζει με το πέπλο της το πρόσωπο του Ιησού και αποτυπώνεται σε αυτό θαυματουργά η εικόνα του Προσώπου του.
• 7η στάση γίνεται στην Πύλη της καταδίκης στο Λατινικό παρεκκλήσιο όπου έλαβε χώρα δεύτερη πτώση του Ιησού.
• 8η στάση, όπου ο Ιησούς συναντά και παρηγορεί τις κόρες της Ιερουσαλήμ.
• 9η στάση, γίνεται κοντά στην είσοδο του Ναού της Αναστάσεως όπου έγινε και η Τρίτη πτώση του Ιησού.
• 10η στάση γίνεται ανατολικά της Αγίας Αυλής (Παρεκκλήσιο των Αρμενίων και Σύρων) όπου ο Ιησούς απογυμνώνεται για να αρχίσει η διαδικασία της σταύρωσης.
• 11η στάση, Γολγοθάς έξω από το παρεκκλήσι των Λατίνων
• 12η στάση, Γολγοθάς—έξω από το παρεκκλήσι των Ελληνορθόδοξων
• 13η στάση, στο σημείο της Αποκαθήλωσης.
• 14η στάση, στον Πανάγιο Τάφο.

Φαγητό

Μία επίσκεψη στο Ισραήλ και συγκεκριμένα στην Ιερουσαλήμ, δεν μπορεί να θεωρείται ολοκληρωμένη χωρίς να δοκιμάσετε φαλάφελ. Πωλούνται κυριολεκτικά παντού και σίγουρα τα πλούσια λαχανικά θα γεμίσουν τους ουρανίσκους σας.

Ακόμη αξίζει να δοκιμάσετε σουάρμα, ένα είδος γύρου. Το Σαουαρμά (sauarma), επίσης γράφεται ως σαγουρμά ή σαουερμά, είναι αραβικό κρεατικό σκεύασμα με αραβόσιτο, όπου τα λεπτά κομμάτια αρνιού, κοτόπουλου, γαλοπούλας, βοδινού, μοσχαρίσιου ή μικτού κρέατος στοιβάζονται σε κωνικό σχήμα σε κάθετη ψησταριά. Μοιάζει πολύ με τον δικό μας γύρο!

Επιπλέον δεν πρέπει να λησμονήσετε να δοκιμάσετε χούμους!

Τέλος, εάν θέλετε γλυκό μπορείτε να δοκιμάσετε Knafeh. Το Knafeh (αντίστοιχο του πολίτικου kunefe) είναι παραδοσιακό αραβικό επιδόρπιο που φτιάχνεται με λεπτή ζύμη που μοιάζει με ζυμαρικό ή αλλιώς με ζύμη λεπτού σιμιγδαλιού, εμποτισμένη σε γλυκό σιρόπι ζάχαρης. Συνήθως έχει στρώσεις τυριού ή άλλών συστατικών, όπως πηχτή κρέμα ή ξηρούς καρπούς, ανάλογα με την περιοχή.

Για νυχτερινή διασκέδαση και έξοδο, μπορείτε να επισκεφτείτε την κλειστή αγορά Yehuda.

Εκεί το βράδυ θα δείτε αυτήν την παραδοσιακή μεσανατολίτικη αγορά να αποκτά όμορφα μαγαζάκια που σερβίρουν φαγητό, γλυκό και εννοείται ποτό!

Συμβουλή

Παρόλο που η Ιερουσαλήμ θεωρείται κατεξοχήν πασχαλινός προορισμός, εμείς θα θέλαμε να σας αποτρέψουμε από το να πραγματοποιήσετε το ταξίδι σας τότε. Το πλήθος των τουριστών και των πιστών που συρρέουν στην πόλη είναι ιδιαίτερα μεγάλο και σίγουρα θα σας κουράσει και θα σας δυσκολέψει να απολαύσετε την πανέμορφη πόλη.

Το καλοκαίρι είναι μία περίοδος που εξίσου πολλοί επιλέγουν να την επισκεφτούν, όμως πολλές φορές οι θερμοκρασίες είναι αρκετά υψηλές και θα σας εξαντλήσουν, ιδίως τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Γι’ αυτό σας προτείνουμε να την επισκεφτείτε το φθινόπωρο, καθώς η θερμοκρασία θα είναι ιδανική για την περιήγησή σας στην πόλη.